كودك همسری دختران رابطه همسری یا فرزندی برای شوهر؟
كارشناسان خانواده معتقدند كودك همسری جزو نابهنجاریها و لطمه های اجتماعی شمرده می شود، چونكه طی آن كودك به سبب ناآگاهی والدین بدلیل فقر فرهنگی و یا مالی از یك سو و عدم درك درست و هدف غایی تشكیل نهاد خانواده از طرفی دیگر مورد سوءاستفاده قرار می گیرد؛ در این بین قانونگذار هرچند اهتمام كرده با استناد بر ماده 1041 قانون مدنی شروطی شامل كسب اجازه از دادگاه و تعیین مصلحت كودك برای ازدواج در سنین زیر 13 سال را وضع كند؛ اما بنظر می رسد خلاءهای قانونی همچنان راه فرار را پیش روی برخی والدین باز گذاشته است.
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، در قانون پشتیبانی از خانواده آورده شده است که اگر فردی مقررات ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی را رعایت نکند و دختر زیر ۱۳ سال را به عقد کسی دربیاورد، قابل مجازات است اما مشکل اینجاست که شخصی برای شکایت کردن وجود ندارد، برای اینکه طرف اصلی این نکاح خانواده دختر هستند، دختری که از خود اراده و صلاحیت طرح دعوا را ندارد، بدین سبب می توان گفت عملا این قانون رعایت نمی گردد. این در حالیست که اساسا مصلحت امری نسبی است و کسی نمی تواند مدعی شود که ازدواج کودک ۸ یا ۹ ساله به مصلحت اوست و ابعاد این مصلحت در قانون مشخص نشده است.
آثار حقوقی مترتب بر ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال
مرضیه محبی فعال حقوق بانوان در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه مطابق با ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی عقد نکاح دختر پیش از رسیدن به ۱۳ سال تمام شمسی و پسر پیش از رسیدن به ۱۵ سال شمسی، منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت و بنابر تشخیص دادگاه صالح، اظهار نمود: بر طبق این ماده ولی قهری کودک تا پیش از سن ۱۳ سالگی می تواند با مراجعه به دادگاه، کسب اجازه از دادگاه و به شرط رعایت مصلحت کودک، او را عقد پسری در بیاورد هرچند این کودک کمتر از ۱۳ سال داشته باشد.
بگفته این فعال حقوق بانوان، با توجه به این که تمامی قوانین کشور متکی بر شرع است و در شرع امکان ازدواج کودک ۹ سال و حتی زیر ۹ سال وجود دارد، آثار حقوقی بر این ازدواج مترتب می شود و قانون نمی تواند ازدواج کودک زیر ۹ سال را نپذیرد.
وی اظهار داشت: خیلی از خانواده های فرودست جامعه با اتکا بر این مسئله دختران خودرا به عقد مردانی در می آورند و گاها دیده شده دختران خودرا مورد معامله قرار می دهند.
قانون پشتیبانی از خانواده در این زمینه عملا رعایت نمی شود
محبی اظهار نمود: در قانون پشتیبانی از خانواده آورده شده است که اگر فردی مقررات ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی را رعایت نکند و دختر زیر ۱۳ سال را به عقد کسی دربیاورد قابل مجازات است اما مشکل اینجاست که شخصی برای شکایت کردن وجود ندارد، برای اینکه یک طرف این نکاح خانواده دختر هستند و دختری که از خود اراده و اهلیت و صلاحیت طرح دعوا را ندارد بدین سبب عملا این قانون رعایت نمی گردد.
ضمانت اجرائی عدم رعایت مصلحت ازدواج کودکان
وی به بیان مشکلاتی که ابهامات موجود در این قانون به وجود آورده است پرداخت و اظهار داشت: گفته می شود که این ازدواج باید از باب رعایت مصلحت باشد، اما ضمانت اجرائی عدم رعایت این مصلحت چیست؟ آیا دختر زمانی که به سن بلوغ رسید می تواند دعوای فسخ نکاح از باب عدم رعایت مصلحت طرح کند؟.
ابعاد مصلحت کودکان مشخص نیست
بگفته محبی یکی دیگر از مشکلات موجود این است که اساسا مصلحت امری نسبی است و کسی نمی تواند مدعی شود که ازدواج کودک ۸ یا ۹ ساله به مصلحت اوست و ابعاد این مصلحت در قانون مشخص نشده است.
عدم اجرای ماده ۶۶ آیین دادرسی کیفری
این وکیل دادگستری افزود: طبق مقررات هرگونه رابطه با کودکان زیر ۱۳ سال ممنوعست اما شاهدیم که این مساله نیز با ازدواج کردن آنها رعایت نمی گردد گرچه قانون پشتیبانی از خانواده برایش مجازات تعیین کرده است و ضمانت اجرا قائل شده است، همین طور کودکان از حمایت و تامین اجتماعی برخوردار نیستند و زمانی که برای مثال با پدر معتادی مواجه می شوند که او را برای تامین نیازهای خود به عقد شخصی در می آورد چه نهادی حامی این کودکان است؟ از طرفی ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری عملا اجرا نمی گردد تا سازمانهای مردم نهاد بتوانند از جانب کودکان شکایت کنند چونکه ولایت پدر بر کودکان راه را بر تمام موضوعات می بندد.
کنوانسیون حقوق کودکان مخالف ازدواج آنهاست
این فعال حقوق بانوان اظهار داشت: کشور ما به لحاظ قانونی به کنوانسیون حقوق کودک ملحق شده است و الحاق به آن به منزله این است که مفاد این کنوانسیون در حکم قانون است، از طرفی این کنوانسیون به روشنی با ازدواج کودکان مخالف است.
وی ادامه داد: بنظر می رسد وقتش رسیده است با ازدواج کودکان بعنوان یک مسئله اجتماعی مقابله شود چونکه سالهاست از جانب اقشار و عقاید مختلف به آن اشاره می شود و کودکان مختلف قربانی این داستان می شوند. بهتر است فقها، مسئولان و نمایندگان مجلس بیشتر به مسئله ورود پیدا کنند و به این مسئله اجتماعی بهاء دهند.
دختربچه ۹ ساله و بازی های کودکانه
همین طور مینا جعفری، یکی دیگر از فعالان حقوق بانوان در این زمینه به ایسنا، گفت: نبود قانون شفاف در این زمینه منجر به ایجاد مشکلات عدیده ای در زمینه کودک همسری شده است، حتی افراد برای رای دادن و مشارکت در چهار سال آینده کشور خود باید به سن ۱۸ سال برسند اما در امر ازدواج که تمام آینده یک دختر را تحت تاثیر قرار می دهد رسیدن به ۹ سال کافیست. سنی که هنوز خیلی از دختر بچه ها در آن سن مشغول بازی های بچه گانه هستند و درکی از ازدواج ندارند.
نیازمند مجازات انگاری کودک همسری در قوانین هستیم
این فعال حقوق بانوان افزود: تا زمانی که کودک همسری در قانون منع نشود و برای آن مجازات انگاری انجام نشود، شاهد مشکلات و مسائلی نظیر مورد معامله قراردادن کودکان و... خواهیم بود.
وی معتقد می باشد که با وجود تعیین حداقل سن لازم جهت گرفتن گواهینامه، شرکت در انتخابات و... چرا نباید حداقلی برای ازدواج در نظر گرفت؟. مگر غیر از این است که افراد باید به بلوغ فکری، روانی و جنسی برای ازدواج برسند و سپس مبادرت به ازدواج کنند؟.
آسیب های کودک همسری
بگفته جعفری بیشتر افرادی که دارای تمکن مالی هستند این کودکان را به عقد خود در می آورند، عملا می توان گفت کودکان را خریداری می کنند بدین سبب اکثرا سنین بالایی دارند، همین طور بدرفتاری آنها با کودکان نیز منجر به ایجاد مشکلاتی در طلاق کودکان می شود.
این وکیل دادگستری، لطمه های بد روانی، جسمی، جنسی و ایجاد اختلال افسردگی در کودکان را همچون مشکلات کودک همسری دانست و اضافه کرد: این کودکان از حمایتی برخوردار نیستند و تا زمانی که برای ولی کودک، پدر، مادر، آن مردی که کودک را به عقد خودش در می آورد و حتی محضر داری که عقد را ثبت می کند مجازات انگاری نشود این مشکلات ادامه خواهند داشت چونکه این یک تبعیض ناروا در حق دختربچه هاست.
محدودیت سن ۱۸ برای ازدواج در غالب کشورها
وی معتقد می باشد که در بیشتر کشورها سن ۱۸ سال را بعنوان محدودیت ازدواج در نظر گرفته اند و البته در بعضی دیگر سن ۲۱ سال و برخی ۲۵ سال و... در نظر گفته اند. محدودیت های متفاوتی برای سن ازدواج در کشورهای مختلف لحاظ شده است اما سن ۱۸ سال عرفی است که در بیشتر کشورها وجود دارد.
جعفری افزود: باید این حمایت قانونی از دخترهایی که مورد سو استفاده قانونی توسط پدرمادرها و مردانی که با عقد آنها را مورد سو استفاده جنسی قرار می دهند، انجام و تنظیم شود چونکه تا زمانی که منع قانونی و جرم انگاری وجود نداشته باشد هیچ چیزی تغییر نخواهد کرد.
کودک همسری و فاصله گیری از دوران کودکی
دکتر فرشته سادات شجاعی، مدیرکل آموزش سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نیز با اعلان اینکه کودک همسری یکی از نابهنجاریها و لطمه های اجتماعی شمرده می شود، اظهار نمود: کودک همسری به سبب ناآگاهی والدین، سونگری و همین طور خودخواهی آنها رخ می دهد چونکه با چنین ازدواجی، کودک به صورتی از دوران کودکی خود فاصله گرفته و ارتباطش با خانواده و دوستانش قطع می شود.
ایجاد اختلال افسردگی و اضطراب در کودکان
نایب رییس انجمن خانواده ایران افزود: از دیگر سو مسؤولیت زندگی نیز مزید بر علت می شود و فعالیت کودک محدود به امور خانه و بچه داری خواهد شد، لیکن این امر منجر به پیدایش افسردگی و اضطراب در کودک می شود. همین طور کودکان به سبب عدم تحمل شرایط نابرابر و ناتوانی در قدرت حل مشکلات، معمولاً فرار از خانه، خودکشی و یا کشتن همسر را در چنین مواقعی انتخاب می کنند، البته بیشتر چنین اعمالی در زنانی مشهود است که با فقر مالی و مهارت گفت و گو رو به رو هستند.
رابطه پدرانه یا همسرانه؟
این متخصص روانشناس بالینی اضافه کرد: از طرفی عموما ازدواج دختر کم سن و سال با فرد بالغ صورت می گیرد که به همین علت نمی توانند با یکدیگر گفتگو کرده و زندگی خودرا با تفاهم پیش ببرند چونکه دیدگاه ها متفاوت می باشد و رابطه زن و شوهری شبیه رابطه پدر و فرزندی می شود.
عواقب حاملگی کودکان
بگفته شجاعی، در خانواده های ایرانی رواج است که بعد ازگذشت چند ماه از ازدواج، دختر باید حامله شود در غیر این صورت، صحبت های بی اساسی درباره او به راه می افتد، هنگامی که سن ازدواج کم باشد زوجین تحمل شنیدن این نوع حرف ها را ندارند و تصمیم می گیرند به سرعت بچه دار شوند.
این خانواده درمانگر اظهار داشت: به سبب اینکه دختر نوجوان آمادگی جسمانی لازم را برای حاملگی ندارد در دوران حاملگی با مشکلاتی روبرو می شود همین طور باید زایمانش در پری ناتال (تحت مراقبت های لازم) انجام گیرد و احتمال مرده زایی یا عقب ماندگی ذهنی فرزندان او زیاد است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب