حواشی تغییر نام یک مدرسه قدیمی در ازای هزینه بازسازی ۱ و نیم میلیاردی
جوان بین: گوشه ای از تاریخ آموزش جامعه نابینایان ایران با آموزشگاه دکتر خزائلی گره خورده است؛ آموزشگاهی که توسط ˮدکتر محمد خزائلیˮ تاسیس شده و زمان بنیان گذاری غیررسمی آن به 64 سال قبل باز می گردد، ولی حالا زمزمه هایی در خصوص تغییر نام این مدرسه آنهم پس از بازسازی توسط یه فرد خیر و به نام وی شنیده می شود که همین عاملی برای اختلاف نظر شده است؛ تغییری که آموزش و پرورشی ها هرچند آنرا قانونی می دانند اما گویا پیشنهادات و گزینه های دیگری روی میز مذاکره با خیر مدرسه ساز قرار داده اند.
حسین عبدالملکی-پژوهشگر و مشاور فرهنگی انجمن نابینایان ایران با اشاره به تاریخچه آموزشگاه دکتر خزائلی به ایسنا می گوید: آموزشگاه دکتر خزائلی سال ۱۳۳۶ به شکل غیررسمی بنیان گذاری و فعالیت رسمی آن از سال ۱۳۴۳ با همکاری آموزش و پرورش وقت شروع شده است.
آغاز آموزش رسمی نابینایان در سال ۱۳۴۳ در آموزشگاه دکتر خزئلی
وی با اعلان اینکه ۵۷ سال از بنیانگذاری آموزشگاه نابینایان دکتر خزائلی می گذرد، ادامه می دهد: از سال ۱۳۳۶ هیچ نهاد رسمی متولی آموزش نابینایان نداشتیم و همه نابینایان همچون نابینایان بزرگسال در کشور بی سواد بودند و به سبب مشکلات فرهنگی و بی سوادی، خیلی از آنها منزلت اجتماعی پایینی داشتند. دکتر خزائلی برای حل این مساله به باسوادی نابینایان اصرار کرد و در نهایت آموزشگاهی با کمک خیرین راه اندازی نمود و سپس آنرا گسترش داد.
مشاور فرهنگی انجمن نابینایان ایران اظهار می کند: این آموزشگاه برای تحصیل بزرگسالان افتتاح شد و حتی با همراهی داوطلبانی که در آموزشگاه تدریس می کردند، نابینایان بزرگسال تهران جمع می شدند و هزینه ایاب و ذهاب و حتی هزینه زندگی آنها را نیز تامین می کردند تا این افراد در مدرسه حضور پیدا کنند. (حتی افراد نابینایی نیز از سراسر کشور برای آموزش و باسواد شدن به تهران و این آموزشگاه می آمدند). در کنار آموزش رسمی، حرفه آموزی مانند (آموزش اپراتوری تلفن)، نجاری، ساخت صنایع دستی، و... نیز برای محصلان صورت می گرفت و همین آموزشگاه آغازی برای اشتغال خیلی از نابینایان شد.
اهدای آموزشگاه به آموزش و پرورش
عبدالملکی یادآور می شود: دکتر خزائلی به جهت اینکه این آموزشگاه برای همیشه برای آموزش نابینایان فعال باشد، طی قراردادی با آموزش و پرورش وقت آنرا اهدا کرد تا این مدرسه همیشه برای آموزش نابینایان ماندگار بماند؛ پس از مدتی که بزرگسالان نابینا در این مدرسه باسواد شدند و نهادهای دیگری برای آموزش و حرفه آموزی نابینایان بزرگسال بوجود آمد، مدرسه تمرکز خودرا روی آموزش کودکان نابینا گذاشت؛ از آن زمان تا حالا تعداد زیادی از افراد نابینا در این آموزشگاه درس خواندند و این آموزشگاه اساتید دانشگاه، وکلا، نویسنده و شعرای بسیاری را به جامعه تقدیم کرده است.
این پژوهشگر با اشاره به این که آموزشگاه دکتر خزائلی فقط یک مدرسه نیست، به دیگر دستاوردهای آموزشگاه دکتر خزائلی اشاره می کند و می افزاید: تا سال ۱۳۴۸ امکان تبدیل کتاب ها به خط بریل در چاپ با تیراژ انبوه وجود نداشت، اما در سال ۱۳۴۸ دکتر خزائلی با پیگیری هایی مقدمات ورود نخستین ماشین چاپ بریل با تیراژ انبوه به ایران را فراهم نمود. این ماشین ابتدا در موسسه کیهان و سپس برای مدتی در سازمان رفاه نابینایان مستقر شد، اما به سبب محدودیت فضا، دکتر خزائلی داوطلبانه قبول کرد تا یک و نیم طبقه از آموزشگاه به کتابخانه ویژه نابینایان اختصاص یابد و از سال ۱۳۵۰ طبقه اول و نیم طبقه دوم به کتابخانه اختصاص یافت و تولید کتاب های گویا و بریل بصورت رسمی و در تیراژ بالا آغاز شد.
وی ادامه می دهد: همین طور چاپ نخستین قرآن های بریل با تیراژ بالا نیز در این آموزشگاه در سال ۵۰ تا ۵۳ آغاز شد. درکنار آموزش به نابینایان، تا سال ۶۵ بخش عمده ای از کارهای مربوط به تامین نیازهای فرهنگی نابینایان کشور نیز در این آموزشگاه صورت می گرفت. از اواسط دهه ۶۰ نیز یک طبقه به این آموزشگاه اضافه می شود و به تدریج دوره دبستان نیز به مقاطع تحصیلی آموزشگاه اضافه گردید. همین طور از اوایل دهه ۷۰ استودیو مجهزی در آموزشگاه قرار می گیرد و از آن زمان به صورتی خیلی از کتب درسی نابینایان برای کل کشور در این استودیو ضبط می شود.
باتوجه به این که عمر آموزشگاه دکتر خزائلی به ۶۴ سال پیش بازمی گردد، بگفته عبدالملکی اوایل دهه ۹۰ قرار بر بازسازی بنا شد اما به سبب برخی مسائل بازسازی بنا به تعویق افتاد و درنهایت نیمه دوم دهه ۹۰ بازسازی این بنا شروع و با پیگیری هایی بازسازی مدرسه (در حال تکمیل است).
توافق با یک خَیِر برای تکمیل بازسازی مدرسه خزائلی و شائبه تغییر نامه مدرسه
این کارشناس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با اعلان اینکه خردادماه امسال متوجه شدیم که مقرر است نام مدرسه دکتر خزائلی که خودشان بنا نهادند، گسترش دادند و خودشان اهدا کردند، بعد از ۶۴ سال تغییر کند، مدعی شد: با خیری جهت تکمیل بازسازی توافق نامه ای بسته شده است. این توافق نامه میان آموزش و پرورش شهر تهران، سازمان نوسازی مدارس، سازمان تجهیز مدارس، آموزش و پرورش منطقه ۱۲، مجمع خیرین و فرد خیر امضاء شده است.
وی در ادامه می گوید: بنابر توافق نامه کل مبلغی که قرار شده این خیر برای این کار بپردازد، ۱.۵ میلیاردتومان است که بر طبق برآوردهایی که انجام شده این مبلغ کمتر از ۱۵ درصد هزینه بازسازی مدرسه است. این توافق نامه دی ماه سال ۹۹ منعقد شده و این درحالیست که تا خردادماه امسال هیچ کدام از جامعه نابینایان و آنگونه که آموزش و پرورش استثنایی که متولی مستقیم آموزش نابینایان هستند می گویند، از این مساله باخبر نبودند حال آنکه در کنوانسیون حقوق معلولان صریحا اشاره شده معلولان باید در تصمیم سازی ها با تاکید بر تصمیماتی که مربوط به خودشان است مشارکت داشته باشند، اما بررسی اسناد امضاءکننده این توافق نامه نشان میدهد که هیچیک از افراد امضا کننده نه از جامعه نابینایان هستند و نه ارتباطی با این قشر دارند.
عبدالملکی با اشاره به این که آموزش نابینایان به سبب محرومیت از بینایی دارای دشواری ها و پیچیدگی های فراوانی است و کشورهایی که در حوزه آموزش نابینایان فعالیت بیشتری داشته باشند یکی از نمادهای توسعه یافتگی شان شمرده می شود، می گوید: هم اکنون نابینایان، فرهیخته ترین قشر معلولان در ایران هستند که نباید نقش بی بدیل دکتر خزائلی و آموزشگاه او را دراین زمینه نادیده گرفت.
وی با اعلان اینکه سابقه آموزش و پرورش نابینایان در ایران حدود ۱۰۰ سال است، اظهار می کند: یکی از موثرترین مراحل آموزش و پرورش نابینایان در ایران حلقه آموزش در تهران است. مکتب حلقه آموزش نابینایان در تهران از دهه سوم شمسی آغاز می شود و اصولا درصد زیادی از گسترش آموزش و پرورش نابینایان و رسمیت پیدا کردن آن در تهران اتفاق می افتد و آموزشگاه دکتر محمد خزائلی نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در این حیطه داشته است و نباید فقط بعنوان یک مدرسه به این آموزشگاه نگاه کرد.
وی معتقد می باشد که آموزشگاه خزائلی به سبب سابقه، تاثیرات فراوان بر آموزش نابینایان و خصوصاً جایگاه بالای علمی و فرهنگی موسس آن «دکتر محمد خزائلی» بعنوان یک برند آموزشی حتی در سطح بین المللی قابل طرح است. یکی از تاثیرات مهم دکتر خزائلی در زمینه آموزش نابینایان، ایجاد امکان حق استفاده از منشی در امتحانات برای نابینایان و نیز فراهم سازی امکان استخدام نابینایان در آموزش و پرورش بود.
برخی اسامی، مظهر هویت یک گروه هستند
سهیل معینی، مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان کشور نیز در این زمینه به ایسنا می گوید: در این مساله بحث فرهنگ سازی در جامعه خصوصاً برای اقلیت های اجتماعی که عمدتاً با پیش داوری هایی مانند کم توانی یا کم انگاشته شدن روبه رو هستند، مطرح است. زمانی که چنین نگاهی وجود دارد، در دنیا افرادی که مظهر توانمندی هستند، سمبل های توانمندی این گروه و مظهر تغییر برای نگرش جامعه تلقی می شوند.
وی می افزاید: زمانی که فردی مانند دکتر محمد خزائلی در دهه هایی که بی سوادی در کشور بیداد می کرد، در دهه ۴۰ بدون هرگونه امکاناتی تا مقطع دکترا تحصیل می کند و نماینده مجلس و سمبل بزرگ برای توانمندی افراد نابینا و کم بینا می شود و مرکز شبانه روزی برای آموزش بزرگسالان را بنیان گذاری می کند و بعد از آن مرکز آموزش نابینایان در کشور که چند دهه است به نابینایان خدمت می دهد و دهها تن از نابینایان موفق کشور حاصل تحصیل در این مرکز هستند را بنیان گذاری می کند، با چه توجیهی نام دکتر خزائلی که مظهر فرهنگ سازی است را می خواهیم حذف کنیم؟ این رویه غلطی است.
مدیرعامل شبکه تشکل های نابینایان و کم بینایان با اشاره به این که برخی اسامی و مراکز مظهر هویت گروهی هستند، با طرح این پرسش که چرا کتابخانه های بزرگ و مراکز تحقیقاتی به نام افرادی نامگذاری می شوند؟ سخنان خودرا اینطور تکمیل کرد: برای اینکه این افراد مظهر هویت فرهنگی در آن جامعه هستند. ما بعنوان اقلیت اجتماعی، مراکز فرهنگی در کشور داریم که این مراکز با نام بزرگان این اقلیت و یا کسانی که در آموزش و توانبخشی افراد نابینا پیشتاز بودند نامگذاری می شود و این نام ها برای ما تنها یک اسم نیست، بلکه سمبل هویت گروهی ما هستند و روی آنها تعصب گروهی داریم.
معینی معتقد است: سازمان نوسازی مدارس باید این فرهنگ را در کشور رایج کند که نام بزرگانی که روی مراکز آموزشی گذاشته می شوند فقط به اعتبار این که افراد پول می پردازند نیست، بلکه کسانی که در راهی فرهنگ سازی کردند باید نامشان بر سر در مراکز باشد.
نمی توان نام یک مرکز فرهنگی را با صرف ۱.۵ میلیارد تغییر داد
وی ادامه می دهد: ما دست خیران را هم می بوسیم، اما خیران مدرسه ای که وجود ندارد را راه اندازی کنند و نام خودرا روی آن مرکز نامگذاری کنند اما مرکز فرهنگی که ده ها سال است نام بزرگی روی آنست را نمی توان با ۱.۵ میلیاردتومان تغییر نام داد و ارزش آنرا به اندازه پول پایین بیاوریم. نباید اسامی مراکز فرهنگی را بعنوان یک اسم ببینیم برای اینکه این نام ها سمبلهای فرهنگ سازی و هویت گروهی هستند.
ساختمانی که به آن حساس شده اند ۷ سال بدون استفاده و تخریبی بود
طبق قانون، خیرمدرسه ساز می تواند نام مدرسه را تغییر دهد
فتحی، مسئول دبیرخانه مجمع خیرین مدرسه ساز در منطقه ۱۲ تهران در گفت و گو با ایسنا، درباره آخرین وضعیت ساخت، بهره برداری و تغییر عنوان مدرسه نابینایان «دکترخزائلی» اظهار نمود: مدرسه دکتر خزائلی همچون مدارس قدیمی است که سبقه زیادی دارد اظهار نمود: این مدرسه تخریب شده و به دلایلی طی هفت سال آخر نیمه تمام باقی مانده بود و دانش آموزانش در ساختمان و در منطقه دیگری مستقر شده بودند.
وی ادامه داد: خیری به این حوزه ورود کرد و با ۱.۵ میلیارد تومان آورده موجب شد که این مدرسه تکمیل شود و به مرحله بهره برداری برسد. در اینجا موضوع میزان آورده خیر در مقایسه یا قیمت کلی ملک اصلا مطرح نیست و آنچه برای ما اهمیت دارد این بود که این مدرسه نیمه کاره با کمک خیر آماده بهره برداری می شود.
مسئول دبیرخانه مجمع خیرین مدرسه ساز در منطقه ۱۲ تهران با اعلان اینکه ساختمانی که انجمن نابینایان رویش حساسیت نشان می دهد، ساختمانی بوده که هفت سال بلا استفاده باقی مانده بود و باید اعتبار لازم برای تکمیل این مدرسه تامین می شد اظهار داشت: طبق قانون اگر خیری یک سوم هزینه ساخت یک مدرسه را تقبل کند، طی تفاهم نامه ای می تواند آنرا به هرنامی تمایل داشت نامگذاری کند.
نام "خزائلی" روی تابلو مدرسه می ماند
فتحی اضافه کرد: آموزش و پرورش شهر تهران نیز با توجه به این که در سند رسمی مدرسه دکتر خزائلی از حقوق خاصه خودگذشت کرده و نام خاصی برای مدرسه تعیین نکرده و فقط ذکر شده که «بزرگ سالان نابینایان» و ما هم به استناد مدارک و قانون اقدام می نماییم. تفاهم نامه مذکور با خیر منعقد شده است.
وی اصرار کرد که البته ما هم مایل هستیم نام دکتر خزائلی روی مدرسه باقی بماند و نسبت به آن عِرق داریم اظهار داشت: در آخرین جلسه ای که به این منظور تشکیل شده بود و مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران و رییس جامعه خیرین مدرسه ساز کشور حضور داشتند مصوب شد که با خیر هماهنگ کنند که یا مدرسه دیگری در تهران به نام وی شود و یا نام وی در تابلوی مدرسه ذیل عنوان دکتر خزائلی درج شود.
بهتر بود انجمن نابینایان تامین قسمتی از هزینه بازسازی مدرسه را تقبل می کرد
مسئول دبیرخانه مجمع خیرین مدرسه ساز در منطقه ۱۲ تهران افزود: ما نخواستیم آن مدرسه را از نابینایان بگیریم. این مدرسه، خاص آنهاست. شاید اگر خود انجمن از ابتدا درباب تامین قسمتی از هزینه های ساخت اعلام مشارکت و آمادگی می کردد، کار به شکل بهتری پیش می رفت. هدف نهایی ما این است که مدرسه آماده بهره برداری شود و بچه ها از سردرگمی وسرگردانی در مناطق دیگر نجات پیدا کنند.
وی اشاره کرد که نگاه ما به این مساله آموزش و پرورشی و دلسوزانه است و نگاه ملک داری و عنوان محوری نسبت به هیچ مدرسه ای نداریم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب