قادر آشنا:
تئاتر ما با آرمان های انقلاب فاصله دارد
به گزارش جوان بین مدیرکل هنرهای نمایشی اظهار داشت: تئاترِ حال حاضر ایران به بلوغ رسیده و اجراهایی که روی صحنه می رود، جزء بهترین ها در سطح جهان است. اما چه نسبتی با آرمان های امام و ارزش های اسلامی دارد، باید اظهار داشت که با این نگاه فاصله داریم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، نشست «بررسی جشنواره تئاتر فجر و تئاتر انقلاب» با حضور حسین مسافر آستانه کارگردان تئاتر، سعید اسدی کارگردان تئاتر، قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی و علی ایزدی مدیر طرح و برنامه اداره کل هنرهای نمایشی، عصر روز گذشته به صورت مجازی در دانشگاه سوره برگزار شد.
اسدی در این جلسه، با اشاره به اینکه تئاتر سنتی و نوین ایران متأثر از فراز و نشیب های درونی و بیرونی بوده و خصلت هایی داشته است، اظهار داشت: نمی توانیم این سخن را بگوییم که انقلاب الزاماً میان تئاترپس از انقلاب و تئاتر دوره قبل آن انقطاع ایجاد کرد؛ البته که دانش های جدیدتری در آن وارد شد و در نهادسازی پس از انقلاب تفاوت هایی پیدا کرد.
وی درباره جشنواره تئاتر فجر عنوان کرد: جشنواره در دوره اول انقلاب برای نیروهای فعالی که پیش از انقلاب به هر علتی فعال نبودند، بعنوان نیروی محرک و موتور تولید عمل کرد اما در ادوار بعدی بخصوص پس از جنگ تحمیلی، گفتمان های دانشگاهی حیات این جشنواره را دگرگون کرد که تنوع و چالش های نظری از آن موقع رخ داد. بنابراین در دهه های ۸۰ و ۹۰ جشنواره تئاتر فجر همواره تابع این چالش های نظری و عملی بوده است که بخش عمده آنرا دانشگاهیان رقم زدند.
اسدی در ادامه به بحث گفتمان و روند زیبایی شناسی و بحث تحولات تئاتر فجر شکل گرفته با وجود نیروهای جدید و دانش آموختگان دانشگاهی اشاره نمود.
با مرحله پختگی در هنر فاصله داریم
ایزدی در ادامه به توضیح کلیت تئاتر پس از انقلاب پرداخت و اظهار داشت: ما به جای گفتن «هنرِ پس از انقلاب» ابتدا باید ببینیم که آیا هنر انقلاب و بعد از انقلاب در جوامع مختلف با یکدیگر تفاوت هایی دارند یا خیر؟ چونکه میان هنر و انقلاب نسبت دوسویه ای بر مقرر است.
وی اضافه کرد: نسبت بین هنر و انقلاب این است که هر دو در یک جریان کمک کننده بودند؛ در واقع انقلاب سبب متحول شدن هنر و هنر هم سبب سرعت بخشی به روند شکل گیری انقلابی در حال وقوع بود. نمی گردد اظهار داشت که تئاتر پیش از انقلاب یا تئاتر هم اکنون خوب بوده است یا خیر، در واقع هر کدام مشکلاتی داشته و دارند.
این کارشناس هنرهای نمایشی با تقسیم بندی ادوار هنر به ۳ دوره کودکی، عقلانی و پختگی اظهار داشت: ما در ایران پس از انقلاب با گذشت ۴ دهه از آن، از نمایش تهییجی و لطیفی که غیرخلاق و غیرعلمی بوده فاصله گرفتیم و به دوران عقلانی رسیده ایم؛ دانشگاه ها سبب شروع خلاقیت و به روز شدن تئاتر شدند، در واقع به دنبال یک تفسیر درست رفتند و الان در آن مسیرِ تفسیر درست هستیم اما میتوان اظهار داشت که هنوز به آن مرحله پختگی نرسیده ایم.
آسیب شناسی نمایش های دینی
ایزدی با اشاره به اینکه در هنر انقلاب (نمایش ها و هنری که با مضمون انقلاب و دین است) به مسیر درستی دست پیدا نکرده ایم، اضافه کرد: در مقایسه تئاتر قبل و پس از انقلاب، می بینیم تئاتر پس از انقلاب کیلومترها جلوتر است. درست است که شاهد افول آن در بعضی شهرستان ها هستیم البته باید اقداماتی برای آن صدمه شناسی صورت گیرد وگرنه هنرمندان همانانی هستند که در چهار دهه قبل خدمت کرده اند.
وی اظهار داشت: هر چه ارتباط هنرمندان و حاکمیت بیشتر شود، تئاتر رشد و توسعه چشمگیرتری را تجربه می کند، البته باید به هنرمندان هنر و توانایی ها و خلاقیت هایشان توجه ویژه تری شود و این امر می تواند از خود هنرمندان هم آغاز شود. از طرفی حمایت مدیران با مدیریت بودجه و مدیریت ظرفیت های موجود می تواند کمک شایانی به این عزیزان کند.
این کارشناس هنرهای نمایشی در صدمه شناسی برخی نمایش های دینی اظهار داشت: دو مفهوم هنر اسلامی و هنرمند مسلمان مفاهیمی است که باید بدانیم در هر لحظه به کدام نیاز داریم. نکته دیگر تمایز قائل شدن میان هنر اسلامی یا هنرهای دینی با سایر هنرها و ژانرهای آن هاست. مهم ترین اتفاق منجر به شکست در نپذیرفتن تئاترهای اسلامی این است که گاهی هنرمند با فراموش کردن فرم و بی توجه به تکنیک و خلاقیت تلاش در انتقال محتوا و مفاهیم دارد. گاهی هم با عنایت به تکنیک محتوا را از یاد می برد و ایدئولوژی آن طور که باید و شاید به مخاطب انتقال پیدا نمی نماید. در مورد سوم هر دو گزینه یعنی تمام محتوا و هم ایدئولوژی ها و تکنیک ها و فرم ها از یاد می روند، یا آن طور که باید و شاید اجرای موفقی نیستند.
تئاترمان با آرمان های انقلاب فاصله دارد
در ادامه جلسه، قادر آشنا با طرح پرسش هایی در خصوص اینکه «رابطه انقلاب اسلامی با حوزه هنر چگونه خواهد بود و رابطه هنرب عد از انقلاب و رابطه هنر با آرمان های انقلاب چیست» صحبتش را شروع کرد و اظهار داشت: با استفاده از آمار و ارقامی که در دست داریم، در می یابیم که تئاتر پس از انقلاب چه به لحاظ محتوایی و چه به لحاظ گونه های نمایشی یا جشنواره ها و عرصه بین الملل مورد توجه ویژه ای قرار گرفته است، تئاترِ حال حاضر ایران به بلوغ رسیده و اجراهایی که روی صحنه می رود، جزء بهترین ها در سطح جهان است.
وی اظهار داشت: پس از انقلاب اسلامی به تئاتر توجه ویژه ای شد اما اینکه تئاتری که ما هم اکنون داریم چه نسبتی با آرمان های امام و ارزش های اسلامی دارد، در یک کلام می گویم که با این نگاه فاصله داریم.
معضلی به نام انباشتگی تعداد تئاترهای آماتوری
اسدی در ادامه نشست «بررسی جشنواره تئاتر فجر و تئاتر انقلاب» اظهار داشت: موضوعی که تئاتر ایران را مخصوصاً در پس از انقلاب گرفتار مساله می کند، انباشتگی تعداد تئاترهای آماتوری است. در واقع منابع و فضاهای موجود در اختیار بخش تولید آماتور قرار می گیرد که سبب می شود تا بودجه و حمایت های دولتی بی نتیجه بماند.
وی اضافه کرد: یکی از صدمه های بزرگ ما همین فقدان ساختار حرفه ای تولید است و از آنجایی که بخش مهمی از بودجه های حمایتی به طور عمده خرج آماتور ساخته شده، ازاین رو رابطه ارگانیکی بین بخش های تولیدی و آماتوری تئاتر وجود ندارد. بنابراین، در جشنواره فجر با محصولاتی که به طور عمده حاصل فرآیند آماتوری تولید است، رو به برو می شویم.
این کارگردان تئاتر اظهار داشت: بعنوان مثال، مفاهیمی همچون «عدالت» در سالهای گذشته به صورت سطحی در نمایش ها راه یافته و محتوایی دارد که تنها مورد پذیرش از سمت متولیان است و اقناع کننده برای عموم نیست.
گلایه از شعارزدگی برخی نمایش های انقلابی
حسین مسافر آستانه دیگر سخنران این جلسه پیرامون افراط تئاترهای انقلاب اسلامی در مفاهیم و شعاری شدن آنها اظهار داشت: نگاه شعاری نسبت به بعضی از ارزش های انقلاب هر از گاهی سبب تولید برنامه های شعاری می شود و بر مبنای آن آثاری خلق شدند که ۹۰ درصد آنها ترجمه های خارجی آثار است و این امر سبب می شود که تئاتر انقلاب اسلامی آن طور که باید و شاید رشد و درخشش پیدا نکند.
وی افزود: این در شرایطی است که توقع مسئول این امر و هنرمندان تئاتر انقلاب اسلامی از این حوزه تغییر نگاه به تغییر دیدگاه طی سالهای آینده به صورت تدریجی بود، هدفی که متاسفانه نتوانست آنطور که باید و شاید محقق شود، دیدگاه ما این بود که از نگاهی ماتریالیستی بعد از انقلاب به سمتی رئالیستی حرکت نماییم. اما وقتی به صورت خشک و شعاری در تئاتر به جامعه تزریق شود، یا ماندگاری نخواهد داشت و یا اصلاً نمی تواند انتقال پیدا کند.
مسافر آستانه در انتها خاطرنشان کرد بهتر است هنر انقلاب را از منظر امام خمینی(ره) بعنوان بنیانگذار آن بررسی نماییم.
منبع: javanbin.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب