توران خانم چه آرزوها و وصیت هایی داشت؟
جوان بین: تبدیل کار تربیتی به عشق، به فضای محبت و احترام، برداشتن رقابت به هر شکل از محیط تربیتی، پرهیز از هرگونه داوری درباره ی خردسالان درحال رشد، پرهیز از دام های تکنولوژی و تبلیغات و رفتن به طرف طبیعت و باز هم طبیعت، همچون آرزوها و وصیت های «توران میرهادی» است.
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، توران میرهادی، استاد ادبیات کودکان، نویسنده، متخصص آموزش و پرورش و یکی از شخصیت های تأثیرگذار فرهنگی که بیشتر از ۶۰ سال در گستره آموزش و پرورش و ادبیات کودکان کوشید، ۸ سال می شود (هجدهم آبان ماه ۱۳۹۵) که دیگر در میان ما نیست اما اندیشه هایش، نگاهش به انسان و دغدغه اش در رابطه با آموزش کودکان در جامعه هنوز زنده است؛ همکارانش به دنبال آرمان های توران خانم هستند.
او سال ۱۳۰۶ در خانواده ای متولد شد که پدرش تفرشی تبار و مادرش «گرتا دیتریش»، آلمانی بود. بعد از تحصیلات ابتدایی و دبیرستان، در سال ۱۳۲۴ در رشته زیست شناسی دانشگاه تهران قبول شد اما با شرکت در کلاس درسِ «جبار باغچه بان» و «محمدباقر هوشیار» به رشته علوم تربیتی و آموزش و پرورش علاقه مند شد. در سال ۱۳۲۵ به پاریس رفت و در حالیکه اروپا داغ جنگ و گرسنگی در خود داشت، میرهادی با جیرهی خوراک روزانه ساخت و حتی در پروژه های بشردوستانه همراه دانشجویان شد و به هرزگوین و چکسلواکی رفت و در بازسازی راه آهن آن مناطق مشارکت کرد.
اروپای بعد از جنگ آن چنان بر اندیشه های انسان دوستانه توران میرهادی تاثیر گذاشت که از همان دوران به اهمیت آموزش و پرورش کودکان در جهت ترویج و توسعه ارزش های انسانی پی برد و این چنین شد که در کلاس درس «هنری والون» و «ژان پیاژه» از بزرگان روانشناسی و شناخت شناسی کودک کسب علم کرد و با آموزشگران بزرگ اروپا و آمریکا همچون «فروبل»، «هاینریش پستالوژی»، «جان دیوئی»، «سلستین فرنه» و «ماریا مونته سوری» آشنا شد.
توران میرهادی در حالیکه او را به ماندن در اروپا دعوت می کردند به ایران بازگشت و در سال ۱۳۳۴ به نام برادر از دست رفته اش، کودکستان «فرهاد» و بعدها، دبستان و راهنمایی «فرهاد» را بنیاد نهاد. آنرا تا سال ۱۳۵۹ اداره کرد و کتاب «جستجو در راه ها و روش های تربیت» هم گردآمده ای از تجربه های وی در درازای ۲۵ سال سرپرستی مدرسه فرهاد است.
نوش آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک می گوید: «توران میرهادی جنگ جهانی دوم را با تمام وجود حس کرده و زیسته بود و مجموعه این عوامل بگونه ای در ایشان تأثیر گذاشته بود که به گواهی همگان، پندار، کردار و رفتار وی در جست وجوی صلح بود. توران خانم بر این باور بود که ادبیات پیام آور صلح و دوستی است و ازاین رو به دنبال گسترش ادبیات کودک و نوجوان بود. آغاز این حرکت، راه اندازی نمایشگاه کتاب در سال ۱۳۳۵ بود که به تشکیل شورای کتاب در سال ۱۳۴۱ منتهی شد.»
شورای کتاب کودک در ابتدا ایده ای بود که میان توران میرهادی و لیلی آهی (ایمن) مطرح شده بود. بعد از مشورت با هم فکران و فعالان حوزه ادبیات کودکان، شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۱ پایه گذاری شد و فعالیتش را شروع کرد. معصومه سهراب (مافی) مسئولیت تدوین و انتشار ماهنامه را برعهده گرفت و یک سال بعد، گزارشی تحلیلی از وضعیت کتاب های کودکان در ایران منتشر گردید. گروهی جهت بررسی و معرفی کتاب های خوب کودکان و نوجوانان تشکیل شد و شورای کتاب عضو گروههای بین المللی مانند دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان درآمد.
در سال ۱۳۵۸ تألیف و تدوین فرهنگنامه کودکان و نوجوانان را با کمک های مالی محسن خمارلو و همکاری نوش آفرین انصاری، ایران گرگین، ایرج جهانشاهی، هوشنگ شریف زاده، اسماعیل سعادت، محمود محمودی و... شروع کرد و تا اواخر عمرش سرپرستی تدوین و تالیف فرهنگ نامه کودکان و نوجوانان را هم برعهده داشت. خودش در جایی می گوید: «طی بیشتر از نیم قرن گذشته در سه زمینه کار کرده ام آموزش و پرورش، ادبیات کودکان و کتاب مرجع اختصاصی کودکان و نوجوانان؛ یعنی فرهنگنامه. در هر سه زمینه گرچه به ابعاد جهانی کار هم نظر داشته ام ولی هدف اصلی من خدمت به کودکان و نوجوانان این سرزمین بوده و هست... من معتقدم که جمع، کار را پیش می برد نه فرد. فرد می تواند نقش هماهنگ کننده داشته باشد. ازاین رو در هر سه زمینه تنها نکته ای که بتوانم به حساب خودم بگذارم، پیدا کردن راه های کار ثمربخش گروهی بود... کارِ گروهی برای من بسیار شیرین، بسیار آموزنده و بسیار برانگیزاننده است.»
از توران میرهادی ۱۱ کتاب به یادگار مانده است اما در اندیشه او، بزرگ ترین خطری که آموزش و پرورش کشور ما را تهدید می کند، رقابت در مدرسه است که همه گیر شده و علیرغم این عامل، نمی توانیم انسان هایی سازنده را به جامعه تقدیم نماییم چونکه کودکان ما نمی توانند لذت زندگی و مهارت های زندگی را در کنار هم تجربه کنند. به نظر او باید امور فرهنگی مقدم بر توسعه اقتصادی باشد.
هفت وصیت و هفت آرزوی این بانوی فقید در مراسم یابودش این گونه اعلام شده بود:
۱- تبدیل کار تربیتی به عشق، به فضای محبت و احترام. فضایی که کودکان با عشق بزرگ شوند، رشد کنند، توانایی های شان شکوفا شود و بیشتر از هر چیز احساس امنیت کنند.
۲- برداشتن رقابت به هر شکل از محیط تربیتی. رقابت ویرانگر است. معنی و مفهوم هر کار را دگرگون و تخریب می کند. برتر، بهتر، ترها و ترین ها وجود خارجی ندارند. فریب رقابت را نباید خورد.
۳- جایگزین کردن مشارکت در همه کارها و در همه سطوح. در خانواده، در مهدکودک، در جامعه کوچک، در جامعه بزرگ. لذت کار دسته جمعی سازنده است، توان و اعتماد، دوستی و محبت به وجود می آورد.
۴- پرهیز از هرگونه داوری در رابطه با کودکان درحال رشد. ضعف و پیشرفت، خوب و متوسط برای کودکان مفهومی ندارد، برای آنها پرونده نسازیم. در تعامل مداوم، امکانات رشد را فراهم نماییم.
۵- پرهیز از دام های تکنولوژی و تبلیغات. فناوری، تجارتی سودآور شده است و دامی تازه برای مصرف گرایی از طریق تبلیغات است. گاه احساس آقاییِ تکنولوژی بر انسان را داریم. انسانی که هوش، ذکاوت، اندیشه و توانایی های خویش را در اختیار هدف های مجازی می گذارد.
۶- پرهیز از گذاشتن بار سنگین بر دوش کودکان. کار ما ایجاد فرصت ها و آزاد گذاشتن کودکان است. پیش افتادن و عقب ماندنی مطرح نیست. آموزش زبان و فناوری های الکترونیکی دیر نمی شوند. یاد گرفتن چند عبارت یا زدن چند دکمه، آموزش نیست، نوعی فشار بیهوده و گاه بسیار گمراه کننده است.
۷- رفتن به سمت طبیعت و باز هم طبیعت. طبیعت با انسان صادق است. هر لحظه آن اکتشافی است نو. در طبیعت با دنیای خلقت، تنوع بی انتها و شگفتی های باورنکردنی آن روبه رو هستیم. شناختن طبیعت و حفظ آن، شوق انگیز، بلکه لازم و حیاتی می باشد.
در این حوزه بیشتر بخوانید:
زنی با غم های بزرگ و کارهای مهم
زنی که از هولناک ترین بحران ها رؤیا می آفرید
میرهادی از جانب موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان بعنوان نامزد دریافت جایزه «آسترید لیندگرن» سال ۲۰۱۷ انتخاب شده بود.
از آثار میرهادی میتوان به «دو گفتار در رابطه با کتابخانه های آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه»، «کتاب کار مربی کودک، برنامه کار سالانه مربی در مهد کودک و کودکستان»، «جستجو در راه ها و روش های تربیت»، «راهنمای تدریس کتاب تعلیمات اجتماعی سوم دبستان»، «دو گفتار» (کتابخانه آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه) و «آنکه رفت، آن که آمد» اشاره نمود.
توران میرهادی در نگارش کتاب های تعلیمات اجتماعی، تاریخ، جغرافی و تعلیمات دینی چهارم دبستان، تعلیمات اجتماعی و دینی برای کلاس چهارم دبستان و گذری در ادبیات کودکان همکاری داشته است.
وی همینطور این کتاب ها و مقاله ها را ترجمه کرده است: «افسانه چینی برای کودکان»، «گنجشک کوچولو»، «رفتار والدین ما باید چگونه باشد»، «تفاهم بین المللی به وسیله کتاب های کودکان و نوجوانان»، «آنچه از کنگره آموختیم» و «در باب افسانه ها و اسطوره ها برای کودکان و نوجوانان» (با همکاری ثریا قزل ایاغ). همینطور مقاله هایی از وی در مجله «سپیده فردا»، «ماهنامه آموزش و پرورش»، نشریه ها و گزارش های شورای کتاب کودک به چاپ رسیده است.
منبع: javanbin.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب