عید مبعث،
جهان شمولی دعوت پیامبر اسلام(ص) پاسخی به چالش های امروز
به گزارش جوان بین، قم حجت الاسلام محمد حائری شیرازی پژوهشگر قرآن و حدیث، اظهار داشت: مهم ترین خاصیت بعثت پیامبر اسلام(ص) جهان شمول بودن پیام ایشان است برخلاف خیلی از پیامبران پیشین که برای هدایت قوم خاصی فرستاده شدند، رسول اکرم (ص) مأمور به هدایت تمام انسان ها بودند.
بعثت پیامبر اسلام، حضرت محمد(ص)، یکی از مهم ترین رویدادهای تاریخ اسلام است. زمانی که حضرت محمد در غار حرا واقع در کوه نور، نزدیک مکه، به عبادت و تفکر مشغول بود. در این مکان، جبرئیل فرشته وحی بر او نازل شد و نخستین آیات قرآن را بر او خواند: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ».
این رویداد شروع رسالت پیامبر اسلام بود. حضرت محمد مأمور شد تا پیام توحید و ایمان به خداوند یکتا را به مردم برساند. او به عنوان پیامبر آخرین و خاتم الانبیاء، وظیفه داشت تا انسان ها را به طرف راه راست هدایت کند و اصول اخلاقی، عدالت و رحمت را ترویج دهد.
بعثت پیامبر تحولی بزرگ در تاریخ بشریت ایجاد کرد و اساس دین اسلام را بنا نهاد. این واقعه زمینه ساز تغییرات اجتماعی، فرهنگی، و اخلاقی عظیمی در جهان اسلام شد و تا به امروز تأثیرات عمیقی بر زندگی مسلمانان و تاریخ جهان داشته است.
در این نوشتار مصاحبه ایسنا با حجت الاسلام محمد حائری شیرازی، استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر قرآن و حدیث، در ارتباط با درباره ی پیام ها و ابعاد جهانی بعثت پیامبر(ص) را می خوانید:
ایسنا: به نظر شما مهم ترین خاصیت بعثت پیامبر اسلام (ص) چیست که آنرا در سطح جهانی برجسته می کند؟
عید مبعث، نقطه شروع تحول بزرگی در تاریخ بشریت است. مهم ترین خاصیت بعثت پیامبر اسلام (ص) جهان شمول بودن پیام ایشان است. بر خلاف خیلی از پیامبران پیشین که برای هدایت قوم خاصی فرستاده شدند، رسول اکرم (ص) مأمور به هدایت تمام انسان ها بودند.
خداوند در آیه 28 سوره سبأ می فرماید: «وَ مَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا کَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِیرًا وَنَذِیرًا؛ و ما تو را نفرستادیم مگر برای همه مردم، بشارت دهنده و بیم دهنده». این نگاه جامع و انسانی، پیامبر اسلام را به یک الگوی جهانی تبدیل می کند. پیام ایشان نه فقط محدود به منطقه جغرافیایی خاص یا قوم خاصی نیست، بلکه فراگیر است و همه انسان ها را در بر می گیرد.
ایسنا: باتوجه به جهان شمولی دعوت پیامبر، رویکرد ایشان نسبت به گفت و گوی بین ادیان چگونه بوده است؟
گفت و گوی بین ادیان یکی از ارکان مهم رسالت پیامبر اسلام(ص) است. ایشان همیشه به احترام، تعامل سازنده و همزیستی مسالمت آمیز با پیروان سایر ادیان تاکید داشتند. نمونه بارز این موضوع، برخورد ایشان با هیات مسیحیان نجران بود که به مدینه آمدند. پیامبر به آنها اجازه داد تا در مسجدالنبی آزادانه عبادت کنند و با آنان در فضایی محترمانه به گفت و گو پرداخت.
خداوند در قرآن کریم می فرماید: «قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَی کَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ؛ بگو: ای اهل کتاب! بیایید به طرف سخنی که میان ما و شما یکسان است) (آل عمران: ۶۴). پیامبر اسلام(ص) با همین منطق، دعوت خودرا بر پایه اصول مشترک انسانی مانند توحید، عدالت، و اخلاق بنا نهاد.
ایشان همین طور فرمودند: «المسلمُ مَنْ سَلِمَ الناسُ من لسانِه ویدِه؛ مسلمان کسی است که مردم از دست و زبان وی در امان باشند»؛ این اصل نشان میدهد که پیامبر اسلام، محور دعوت خودرا بر احترام متقابل و امنیت دیگران قرار داده بود.
ایسنا: پیامبر اسلام(ص) به عنوان یک الگوی اخلاقی، چه درس هایی برای بشریت دارد؟
اخلاق پیامبر اکرم (ص) یکی از برجسته ترین ابعاد شخصیت ایشان است. خداوند درباره ی پیامبر(ص) می فرماید: «وَإِنَّکَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ؛ و همانا تو بر خلق و خویی بزرگ هستی» (قلم: 4). پیامبر اسلام در تمام ابعاد زندگی، از برخورد با یاران و خانواده تا رفتار با دشمنان، نشان دهنده نهایت اخلاق مداری بودند. بعنوان مثال، زمانی که اهالی طائف ایشان را آزار دادند، نه فقط از خداوند عذاب برای آنها نخواستند، بلکه برای هدایتشان دعا کردند.
ایشان فرمودند: «إنَّما بُعثتُ لأتمِّمَ مکارمَ الأخلاقِ؛ من مبعوث شدم تا مکارم اخلاق را به کمال برسانم. امروزه جهان بالاتر از هر زمان دیگری نیازمند الگویی است که اخلاق و رفتار انسانی را محور زندگی قرار دهد و پیامبر اسلام بهترین الگو دراین خصوص است.
ایسنا: یکی از نکات مهم در رسالت پیامبر، تاکید بر عدالت اجتماعی بود. این مساله چه جایگاهی در آموزه های اسلام دارد؟
عدالت اجتماعی یکی از مهم ترین اهداف بعثت پیامبر اکرم(ص) بود. خداوند در سوره حدید آیه 25 می فرماید: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ؛ ما پیامبران خودرا با دلیلهای روشن فرستادیم و با آنان کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم به عدالت برخیزند».
پیامبر اکرم(ص) در خطبه مشهور حجةالوداع، برابری انسان ها را به صراحت اعلام نمودند و فرمودند: «لا فضل لعربیٍّ علی عجمیٍّ ولا لعجمیٍّ علی عربیٍّ، ولا لأحمرَ علی أسودَ ولا لأسودَ علی أحمرَ إلّا بالتقوی؛ هیچ عربی بر غیرعرب و هیچ غیرعربی بر عرب، هیچ سفیدی بر سیاه و هیچ سیاهی بر سفید برتری ندارد، مگر به تقوا).
این اصول نشان میدهد که پیامبر اسلام بدنبال ساختن جامعه ای بود که در آن کرامت انسانی و عدالت اجتماعی اساس روابط انسانی باشد.
ایسنا: به نظر شما تاکید اسلام بر علم و دانش چه تأثیری در گسترش تمدن اسلامی داشته است؟
اولین فرمان الهی که بر پیامبر اسلام نازل شد، دعوت به علم و خواندن بود، «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ؛ بخوان به نام پروردگارت که آفرید» (علق: ۱)، این تاکید بر علم، یکی از دلیلهای اصلی پیشرفت تمدن اسلامی بود. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «طلبُ العِلمِ فریضةٌ علی کلِّ مسلمٍ ومسلمةٍ؛ طلب علم بر هر مسلمان مرد و زن واجب است».
در دوران طلایی اسلام، مسلمانان در علومی مانند ریاضیات، پزشکی، نجوم و فلسفه پیشتاز بودند و این دستاوردها به تمدن بشری انتقال یافت. امروز نیز تاکید بر علم و دانش می تواند مسیر پیشرفت و تعالی جوامع اسلامی را هموار کند.
ایسنا: چه راهکاری برای معرفی صحیح پیامبر اسلام به دنیای امروز پیشنهاد می کنید؟
یکی از چالش های امروز، تصویر ناصحیح و تحریف شده ای است که برخی جریان های افراطی و رسانه ها از پیامبر اسلام ارائه می دهند. وظیفه ما این است که با بهره گیری از رسانه ها، کتاب های معتبر تاریخی و گفت وگوهای بین فرهنگی، حقیقت دعوت پیامبر را به جهانیان معرفی نماییم.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «خِیارُکم أحسنُکم أخلاقًا؛ بهترین شما کسی است که اخلاقش نیکوتر باشد.» ما باید با ارائه نمونه های عینی از رفتار پیامبر در برخورد با دشمنان، مخالفان، و پیروان سایر ادیان، چهره رحمانی و عقلانی اسلام را نشان دهیم. معرفی نامه ها و پیمان های پیامبر با سایر اقوام و ادیان نیز می تواند به تصحیح این تصویر کمک نماید.
ایسنا: در پایان، پیام بعثت برای دنیای امروز چیست؟
پیام بعثت، بازگشت به عدالت، اخلاق، و معنویت است. خداوند در قرآن می فرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا؛ و همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید» (آل عمران: ۱۰۳).
در جهانی که گرفتار بحران های اخلاقی و اجتماعی است، آموزه های پیامبر اسلام می تواند الگویی برای حل این مشکلات باشد؛ بازگشت به اصول توحید، برادری، و عدالت، راه نجات بشریت از وضعیت فعلی است. امت اسلامی نیز باید با تأسی به این آموزه ها، وحدت خودرا حفظ کند و نقش فعالی در گفت وگوهای جهانی ایفا کند.
منبع: javanbin.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب