پژوهشگران دانشگاهی اعلام كردند
افزایش رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان
جوان بین: نوجوانی دوره انتقال از كودكی به بزرگسالی است و الگوهای رفتاری مهمی كه می توانند در تمام طول عمر بر زندگی فرد اثرگذار باشند، در این دوره شكل می گیرند. نتایج یك تحقیق جدید توسط محققان ایرانی نشان داده است كه آگاهی دادن به نوجوانان با استفاده از الگوهای علمی خاص، می تواند از بروز رفتارهای پرخطر در آنها بكاهد.
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، هنگامی كه نوجوانان نمی توانند بطور موفقیت آمیز بر بحران ها و چالش های تحولی غلبه كنند، پریشانی های روان شناختی را تجربه خواهند كرد و اختلالات فراوانی در جریان زندگی روزمره آنها در جنبه های عاطفی، اجتماعی و شناختی بروز خواهدنمود كه به دنبال آنها، شخصیت این افراد گرفتار آشفتگی می شود. بر همین مبنا در بعضی از كشورها به صورت منظم و دوره ای به بررسی رفتارهای پرخطر در سنین نوجوانی و جوانی خصوصاً در دانش آموزان دوره دبیرستان پرداخته می شود.
بنا بر گفته صاحب نظران، رفتارهای مخاطره آمیز بهداشتی شامل مصرف الكل و سوءمصرف مواد، صدمات و خشونت، مصرف تنباكو، رژیم های غذایی نامناسب، بی تحركی و رفتارهای جنسی پرخطر است. مطالعات نشان داده اند مصرف مواد مخدر، خشونت و همین طور رفتارهای جنسی، عامل خیلی از مرگ ومیرهای سنین نوجوانی و اوایل بزرگسالی است. پژوهش های انجام شده در ایران باز نشانگر آن است كه در سال های اخیر رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان شیوع بیشتری پیدا كرده است.
با توجه به این مسائل، گروهی از پژوهشگران كشور به انجام مطالعه ای پرداخته اند كه در آن به عوامل در رابطه با رفتارهای پرخطر در دانش آموزان برمبنای الگویی موسوم به «الگوی اعتقاد بهداشتی» پرداخته شده است.
این تحقیق توصیفی-تحلیلی، با مشاركت ۴۰۰ نفر از دانش آموزان پسر مقطع دوم دبیرستان از سه مدرسه شهر سنندج انجام شده است. این افراد با استفاده از روش های علمی نمونه گیری انتخاب شده بودند و در آن، رفتارهای پرخطر به صورت قراردادی در چارچوب مصرف سیگار و قلیان، نبستن كمربند ایمنی هنگام بودن در ماشین، نداشتن كلاه ایمنی هنگام موتورسواری و دوچرخه سواری، درگیری فیزیكی و كتك كاری در مدرسه یا خارج از مدرسه و غیبت از مدرسه به سبب احساس ناامنی در راه مدرسه تعریف شد.
اطلاعات مورد نیاز برای این پژوهش با استفاده از پرسش نامه ای كه به دقت طراحی شده بود، جمع آوری شد. درنهایت نیز، محققان با استفاده از تكنیك ها و نرم افزارهای آماری، اطلاعات به دست آمده را مورد تجزیه وتحلیل قرار دادند.
یافته های این مطالعه بیان كننده شیوع بالای رفتارهای پرخطر در میان دانش آموزان مورد مطالعه بود و همین طور بین رفتارهای پرخطر با پایین بودن معدل نیم سال تحصیلی گذشته افراد، ارتباط مدلول دار و قابل توجهی وجود داشت.
بر این اساس، ازنظر آگاهی و چهار متغیر «الگوی اعتقاد بهداشتی» بین دانش آموزان دارای رفتار پرخطر و افراد بدون چنین رفتاری، تفاوت زیادی مشاهده شد. بدین سبب مجریان تحقیق بر این باورند كه می توان از این الگو برای كاهش شیوع رفتارهای پرخطر در جامعه بهره برد.
به گفته ناصح قادری، پژوهشگر آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشكده پزشكی دانشگاه تربیت مدرس و سایر همكارانش در این پژوهش: «یافته های این مطالعه نشان داد كه شیوع برخی رفتارهای پرخطر در جامعه نوجوانان چشم گیر است. برمبنای داده های مطالعه، مشاهده شد كه ۳۰ روز قبل از پژوهش، حدود ۲۰ درصد از دانش آموزان به ترتیب سیگار و قلیان كشیده بودند! طبق این یافته ها، لازم است در برنامه های آموزشی، دانش آموزانی كه دارای وضعیت تحصیلی ضعیف هستند، با هدف جلوگیری از رفتارهای پرخطر، مورد توجه بیشتری قرار گیرند».
آن ها ادامه می دهند: «بین آگاهی افراد دارای رفتار پرخطر و افراد بدون رفتار پرخطر، تفاوت آماری مدلول داری وجود داشت. این نتیجه بار دیگر نشان داده است كه اساسی ترین و ساده ترین راهكار برای پیشگیری از رفتارهای پرخطر در نوجوانان، ارتقای آگاهی آنان و والدینشان درباره رفتارهای پرخطر و مضرات انجام آنها بر سلامت نوجوانان است».
قادری و همكارانش با اشاره به این نكته كه مهم ترین مشكل این گونه افراد، ناتوانی در «نه گفتن» به پیشنهاد دوستان و همسالان برای انجام رفتارهای پرخطر بوده است، اعتقاد دارند: «از نتایج این پژوهش می توان بعنوان پایه ای برای طراحی مداخلات پیشگیرانه از رفتارهای پرخطر دانش آموزان استفاده نمود. همین طور لازم است كه در سایر نقاط كشور و جمعیت های دیگر با استفاده از الگوهای دیگر در مقایسه با یافته های این مطالعه، پژوهش هایی را انجام داد».
از این تحقیق مقاله ای علمی پژوهشی به رشته تحریر درآمده كه نشریه «آموزش بهداشت و ارتقا سلامت» متعلق به انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقا سلامت ایران به چاپ آن پرداخته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب