مروری بر نتایج یك پژوهش،
چه عواملی در گرایش زنان به تناسب اندام مؤثر است؟
جوان بین: نتایج یك پژوهش دانشگاهی نشان داده است بین تصور فرد از نگرش مردان، تمایل به مطلوب بودن نزد دیگران، تصاویر ارائه شده در رسانه ها؛ و گرایش به تناسب اندام رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. این در شرایطی است كه بین سن و پایگاه اقتصادی - اجتماعی با گرایش به تناسب اندام، رابطه معناداری وجود ندارد كه این مساله نشان دهنده فراگیری این گرایش در میان زنان است.
به گزارش جوان بین به نقل از ایسنا، خیلی از زنان ایرانی برای زیبا و جوان شدن در گذشته عمدتاً به روش های ساده ای اكتفا می كردند، این در شرایطی است كه در جامعه مدرن بدن و مسائل مربوط به آن به پدیده های اجتماعی و باارزش فرهنگی و نمادین تبدیل گشته است. به همین ترتیب، لاغری و داشتن اندامی متناسب طی یكی دو دهه اخیر در ایران، بسیار مورد توجه دختران و زنان بوده و حجم گسترده ای از تبلیغات لاغری و رسیدن به وزن مناسب، تبلیغات شبكه های ماهواره ای و آگهی مجلات خانوادگی را اشغال كرده اند.
پژوهشگران گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان پژوهشی را با هدف "بررسی میزان و عوامل اجتماعی مؤثر بر اهمیت یافتن تناسب اندام در بین زنان" ۲۰ تا ۴۴ ساله شهر اصفهان انجام دادند كه در آن ۳۴۰ زن منتخب به روش نمونه گیری تصادفی ساده، مورد مطالعه قرار گرفتند.
منصور حقیقتیان، ابراهیم انصاری و نسرین عسگری در این تحقیق ضمن بیان چارچوب نظری این پژوهش كه متأثر از عقاید «بوردیو»، «گافمن»، «گیدنز»، «نظریه مبادله» و «نظریات فمینیستی» است، اشاره می كنند كه افراد با عنایت به پایگاه اجتماعی- اقتصادی خود، در اثر معاشرت با دیگران و تأثیرپذیری از رسانه ها، به صورتی درك از اندازه و شكل بدن مناسب و به تبع آن میزانی از رضایت نسبت به بدن خود می رسند و سپس برای به دست آوردن وضعیت دلخواه، دست به اقداماتی از قبیل رژیم غذایی، ورزش و … می زنند.
این پژوهش كه ارتباط ۶ متغیر مستقل سن، نگرش مردان به تناسب اندام، تمایل به مطلوب بودن نزد دیگران، مصرف رسانه ای، رضایت از بدن (تصویر ذهنی از بدن) و پایگاه اقتصادی- اجتماعی با گرایش به تناسب اندام را مورد مطالعه قرار داده نشان داده است بین رضایت از بدن و گرایش به تناسب اندام رابطه منفی وجود دارد و هر چه رضایت از بدن كمتر باشد، میزان گرایش به تناسب اندام بیشتر است.
نتایج این پژوهش كه رابطه معنادار بین سن و گرایش به تناسب اندام را بعنوان یك فرضیه در نظر گرفته بود، نشان داد این فرضیه تأیید نمی گردد و به عبارت دیگر، تمایل به تناسب اندام یك مسأله دوران جوانی نیست. در همین زمینه، فرضیه "ارتباط معنادار بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی و گرایش به تناسب اندام" نیز تأیید نشد و نتایج نشان داد گرایش به تناسب اندام، خاص طبقات مرفه نبوده و به طبقات پایین جامعه نیز رسوخ پیدا كرده است.
یكی از نتایج مهم پژوهش فوق، تأثیر نگرش مردان بر گرایش زنان به تناسب اندام است. با عنایت به اصول اساسی مكتب مبادله هومنز و این مساله كه "هر رفتاری كه پاداشی را به دنبال داشته باشد، گرایش به بسط موقعیت های مشابه دارد"، می توان گفت از آن جایی كه مردان و برخی سازمان ها كه اداره آنها را مردان بر عهده دارند، به دنبال زنان و دخترانی با شكل های خاص هستند و از این طریق زنان را به سبب رفتار و كردارشان تشویق می كنند، زنان نیز گرایش به تناسب اندام خواهند داشت. این در شرایطی است كه فمینیست ها نیز معتقدند استانداردها و معیارهای زیبایی و تناسب اندام، از بیرون بر زنان تحمیل می شود.
نتایج مطالعه فوق همین طور فرضیه بین تمایل فرد به مطلوب بودن نزد دیگران و گرایش به تناسب اندام را تأیید می كند. به عقیده گافمن، "انسان ها برای نشان دادن جنبه ای از خود كه مطلوب دیگران باشد حركات و اعمال خودرا بطور دقیق و به دور از هر گونه اختلال و كاستی انجام می دهند و با استفاده از ظاهر خود، تأثیرات مشخصی را به دیگران منتقل می كنند".
حقیقتیان و همكاران در این پژوهش كه در نشریه علمی-پژوهشی مطالعات اجتماعی-روانشناختی زنان به چاپ رسیده همین طور فرضیه "وجود ارتباط بین تصاویر ارائه شده در رسانه ها و گرایش به تناسب اندام" را مورد تأیید قرار می دهند. این در شرایطی است كه جنبه دیگر تأثیرگذاری رسانه ها، از میزان استفاده از آنها ناشی می شود. رسانه ها، مخصوصاً ماهواره با ایجاد تمایلات غیرواقعی و كاذب، نقش اساسی در برانگیختن این گرایش ایفا می كنند.
پژوهشگران این پژوهش درانتها ضمن بحث و بیان نتایج، اشاره می كنند كه میانگین گرایش به تناسب اندام ۴۳.۲ (میانگین نظری ۳۳) و بسیار بالا بوده است؛ خصوصاً آنكه این زنان از نظر درآمد، تحصیلات، دارا بودن اتومبیل شخصی و … جزو گروه های موفق و مرفه جامعه هستند. همین طور نبود رابطه معنادار بین سن و پایگاه اجتماعی-اقتصادی با گرایش به تناسب اندام، نشان دهنده فراگیر بودن فشارهای ساختاری بر زنان همه قشرها و طبقات است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب