داستان زندگی اولین بانوی سردار ایرانی
جوان بین: او بانوی سردار است؛ از مبارزین دوره مشروطیت و مشوق اصلی برادرش سردار اسعد بختیاری جهت حضور در انقلاب مشروطه و فتح تهران...
سردار مریم بختیاری فرزند حسینقلی خان ایلخان مقتدر بختیاری، مادر شهید علی مردان خان و از زنان مبارز دوره مشروطیت است كه از زمان و مكان دقیق تولدش اطلاع دقیقی نیست ولی طبق شواهد موجود در سال 1287 ه. ق مطابق 1249 ه. ش متولد شده و طبق گفته نوادگان بی بی مریم، زادگاه این سردار ایرانی چغاخور بوده اما در اصفهان و سورشجان از توابع چهارمحال و بختیاری زندگی می كرده و خانه وی در اصفهان به نام قصر رودابه در خیابان شیخ بهایی مشهور بوده است.
سردار مریم بختیاری اولین بانوی سردار ایرانی است كه به خاطر رشادت هایش در جنگ جهانی و مبارزه با انگلیس و روسیه بالاترین نشان پادشاهی آلمان از كنسول آلمان در ایران را دریافت كرده بود.
بی بی مریم بختیاری، پیش از فتح تهران، مخفیانه با عده ای سوار وارد تهران شد و به مجرد حمله سردار اسعد به تهران، در پشت بام خانه ای كه مشرف به میدان بهارستان بود سنگربندی كرد و با عده ای سوار بختیاری، از پشت سر با قزاق ها مشغول جنگ شد. نقش وی در فتح تهران، میزان محبوبیتش را در میان مردم ایران و ایل بختیاری افزایش داد و طرفداران بسیاری یافت، بطوریكه به لقب سرداری مفتخر شد.
قلعه سردار مریم بختیاری در طول مبارزات، مامن و پناهگاه خیلی از رجال آزادی خواه و مشاهیر كشور همچون دكتر محمد مصدق، علامه دهخدا، ملك الشعرا بهار، وحید دستگردی و… كه در خلال جنگ جهانی اول مورد تعقیب نیروهای متفقین به ویژه انگلیسی ها بودند، بوده است.
سردار مریم بختیاری، در سال ۱۳۱۶ خورشیدی، سه سال بعد از اعدام فرزندش شهید علیمردان خان در اصفهان در گذشت و جسدش در تكیه بختیاری های تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.
مهراب عالی، جامعه شناس در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینكه جامعه شناسان و متفكران اجتماعی بر اهمیت استفاده از سرمایه های نمادین برای توسعه جوامع تاكید می كنند، اظهار نمود: استفاده از سرمایه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و انسانی همچون مفاخر و مشاهیر هر جامعه، چه از نظر اجتماعی آن شخصیت مثبت بوده باشد و چه منفی، در رونق صنعت گردشگری و گردشگری و گام نهادن در راه توسعه امری ضروری و غیر قابل انكاری است.
وی با اشاره به اینكه هر پدیده ای است كه قدرت خلق یا جذب "ارزش" را داشته باشد، سرمایه است، اشاره كرد: هرگاه یكی از اشكال سرمایه همچون سرمایه اقتصادی، فرهنگی، انسانی و... به مرز شهرت برسد به نحوی كه مورد تحسین و افتخار جمع زیادی از اعضای یك جامعه قرار بگیرد تبدیل به سرمایه نمادین می شود.
این جامعه شناس افزود: هنگامی كه سرمایه نمادین تبدیل به سرمایه اجتماعی شود می تواند برای جامعه ارزش بیافریند و پروسه توسعه یافتگی و رشد اقتصادی را تسریع ببخشد، همچون برج ایفل، اهرام ثلاثه مصر، پیكاسو، گاندی و دیگران، سرمایه های اقتصادی، فرهنگی، انسانی و... در جوامع مختلف بوده اند كه تبدیل به سرمایه نمادین شدند و برای جوامعشان ارزش های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی آفریدند.
وی با اشاره به اینكه انقلاب مشروطه یكی از دو رخداد بزرگ یك صده گذشته كشور است، افزود: چهارمحال و بختیاری خاستگاه و مهد انقلاب مشروطه بوده و مردمان و سرداران این مرز و بوم نقشی بی بدیل در انقلاب مشروطه داشته اند.
عالی اظهار داشت: یقینا انقلاب مشروطه، كتیبه ها، دست نوشته ها، آثار به جامانده و سرداران قیام مشروطه همچون سردار مریم بختیاری و سردار اسعد بختیاری در كنار دیگر مفاخر استان همچون میرزا حبیب دستان بنی، آیت الله دهكردی، عمان سامانی، طالب پور بروجنی، داراب افسربختیاری و... سرمایه های نمادینی هستند كه امروز فرصت مغتنمی فرا روی جامعه برای خلق سرمایه اجتماعی، ارزش افزوده و رشد و توسعه یافتگی گذاشته است.
وی تاكید كرد، : استفاده از این سرمایه ها و نمادها همچون بانوی سردار برای بالا رفتن از نردبان توسعه نخست به فهم، درك و دانش ما از اقتصاد و توسعه و پتانسیل های توسعه استان بستگی دارد و سپس به وسعت دید و بلند نظری و میزان دوریمان از حسادت و تنگ نظری و كوته بینی.
عالی اشاره كرد: امید است نامگذاری خیابان ها و اماكن عمومی استان به نام این مفاخر و مشاهیر كه خواسته و مطالبه شهروندان استان است و بارها توسط بزرگان و مسئولین كشور و استان نیز بر اجرای آن تاكید گردیده است بیشتر از این معطل نماند و با نصب تندیس بانوی سردار و سرداران انقلاب مشروطه در مركز استان و دیگر مفاخر و مشاهیر در سایر شهرهای استان، اندرز استاد سخن و ادب فارسی حكیم فردوسی كه اظهار داشت: «چو خواهی كه نامت بود جاودان/ مكن نام نیك بزرگان نهان» را ارج نهیم.
پریچهر سلطانی نویسنده كتاب «سردار بی بی مریم بختیاری، سردار آزادگی» چندی قبل در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، درباب این زن برجسته تاریخ ایران، اظهار نمود: او دارای شش برادر و 11 خواهر بود و دوران كودكی و نوجوانی خودرا طبق رسم ایل، در ییلاق و قشلاق به سر می برد و هرچند تنها فرزند مادرش بی بی فاطمه بود اما همواره در كنار خواهران و برادران و زنان دیگر پدر و همسران برادران زندگی می كرد و هفت سال بعد از قتل پدر را در آوارگی گذراند و در همین دوره بود كه ظلم و بی عدالتی و قدرت طلبی را با گوشت و پوست خود لمس كرد و دانست كه برای به قدرت و ثروت رسیدن، برادران هم به برادران رحم نمی كنند.
سلطانی اضافه كرد: او شجاعت و رشادت خودرا در مراحل مختلف زندگی بروز داده است در خانواده و درگیری های خانوادگی در بیان نظرات خود درباب حاكمان ظلم و مستبد قاجار در انقلاب مشروطه و در جنگ جهانی اول و در دفاع از عدالت و مقابله با ظلم در هر شكل آن شاید تا امروز فقط به استناد اقوال شفاهی این سخنان گفته می شد اما در كتاب بی بی مریم این اسناد را آوردم.
سلطانی اشاره كرد: بی بی مریم در جنگ جهانی اول آنچنان شجاعتی از خود نشان داده كه امیر آلمان و عثمانی و اتریش از وی قدردانی كردند. وی در كنار آزادی خواستار ایران و سربازان آلمان با روس و انگلیس جنگید و افسران و سربازان مخالف روس و انگلیس را پناه داد.
این نویسنده كتاب اظهار داشت: طبق اسناد كه به دست آوردم بی بی مریم یك قطعه نشان مرصع تمثال امپراطور آلمان، یك قطعه تمثال امپراطور آلمان، هدیه نقدی دولت آلمان را دریافت كرده است و بنا بر این در تمام طول زندگی به نام « سردار بی بی مریم» خوانده شد.
وی اشاره كرد: بی بی مریم خواستار وحدت ملی بود و به شدت از قوم گرایی و تفرقه بیزار بود و بارها از ستارخان و باقرخان كه برای بیرون كردن بیگانه از كشور تلاش كردند دفاع كرد پس ما حق قوم گرایی نداریم برای اینكه اسطوره های ما وحدت طلب بودند و هدفشان دور كردن بیگانه از كشور بود.
سلطانی بیان كرد: اگر به فرهنگ خود قائل هستیم باید در كتب درسی این اسطوره را معرفی نماییم تا فرزندان ما این افراد را بشناسند و الگو قرار دهند.
گزارش از: ساناز صیدی سامانی خبرنگار ایسنا
منبع: جوان بین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب