خفاش ها متهمان ردیف اول نابودی غارنگاره های تاریخی
به گزارش جوان بین نتایج یک تحقیق جدید نشان داده است گاز ناشی از مدفوع خفاش ها می تواند یادگارهای هنری را که روی دیواره غارها حک شده اند، ظرف تنها چند دهه نابود کند.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا از روزنامه نیویورک تایمز، صحنه شکار، اَشکال هندسی، جای دست و دیگر آثار هنری ماقبل تاریخ می توانند برای ده ها هزار سال روی دیواره غارهای حفاظت شده باقی بمانند به شرط آن که خفاش ها به دیوار این نگارخانه های تاریک و نمور آویزان نشده باشند.
این پستانداران پرنده ظاهرا تنها به دنبال جایی امن برای استراحت و اطراق هستند اما نتایج مطالعات جدید تیمی از زمین شناسان و باستان شناسان نشان داده است آنها می توانند به موجودات بی فرهنگ و بی ذوقی تبدیل شوند که با مدفوعشان نقاشی های تاریخی و دیگر آثار تاریخی حک شده روی دیواره غارها را طی تنها چند دهه از بین می برند.
در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، دو دانشمند به نامهای جویس لوندبرگ و دون مک فارلین با تحقیق روی غارهای گرین گروتوی جامائیکا نشان دادند گروه خفاش های مقیم در این غار گرمسیری، خُرد اقلیم هایی را ایجاد می کنند که به تدریج می تواند سنگ آهک غار را گرفتار خوردگی کرده و از بین ببرد.
در دهه های بعد، به لطف تحقیقات بیشتر جزئیات مخرب تری در اینباره کشف شد؛ مطالعات بیشتر نشان داد توده های بزرگ خفاش ها چگونه در فضای بسته غار گرما و رطوبت تولید کرده و دیواره های غار را با یک غشاء اسیدی و سرشار از دی اکسید کربن لیز و لزج می کنند. بعلاوه حجم بالای ادرار و مدفوع خفاش ها می تواند تخمیر شده و هوای غار را از ذرات اسیدفسفریک اشباع کند. این ترکیب قوی سبب از بین رفتن دیواره های سنگ آهک و سقف می شود، فرآیندی که به آن خوردگی زیستی (biocorrosion) می گویند.
در جدید ترین دور از این تحقیقات، گروهی از ژئومورفولوژیست ها در فرانسه می خواستند بدانند آیا در غارهای پر از خفاش اروپا هم همین اتفاق می افتد یا نه، غارهایی مثل شووه و لاسکو در فرانسه که غارنگاره های پرارزش آن پنجره ای زینتی رو به گذشته بشر هستند.
این دو دانشمند مطالعات خویش را روی غارهای آزه (the Azé caves) در شرق فرانسه متمرکز کردند. استخوان هایی که از این غار کشف شده نشان داده است از حدود ۱۵۰ هزار سال پیش به محلی برای سکونت غارنشینان تبدیل گشته است. انسان ها حدود سه هزار سال پیش همزمان با عصر برنز در این غار کار و زندگی می کردند. این غار همینطور قرن هاست به محل بازدید توریستهایی تبدیل گشته است که به هزارتوهای سنگ آهکی و رودخانه زیرزمینی آن جذب می شوند. به قول لیونل باریکواند (Lionel Barriquand) از ژئومورفولوژیست های دانشگاه ساووی مونت بلانک و مولف اصلی این تحقیق، بازدیدکنندگان از دیگر غارهای توریستی منطقه طی سال های گذشته دست به کشیدن گرافیتی روی دیواره غارها زده اند اما ورودی غار آزه به طرز حیرت انگیزی بکر است.
این غار در ۴۵ هزار سال قبل مامنی امن برای استراحت خفاش ها هم بوده است. باآنکه پیشروی انسان ها جمعیت خفاش های این غار را به طرز قابل توجهی کاهش داده، زمانی هزاران خفاش به دیوارها و سقف این غار آویزان می شدند و سطوح آنرا با لایه هایی از مدفوع خود می پوشاندند.
این خفاش ها حدود ۲۲ هزار سال پیش به علت وجود یک مانع کلفت از جنس کربنات کلسیم به بخش های داخلی این غار دسترسی نداشتند. از این نقطه دنج و بکر غار در سال ۱۹۶۳ میلادی رونمایی گردید و به دانشمندان این شانس را داد تا در آزمایشی طبیعی دیوارهای آنرا با دیوارهای ورودی غار مقایسه کنند.
نتایج این بررسی ها نشان داد دیوارهای قسمتی از غار که خفاش ها به آن دسترسی نداشتند، دندانه دارتر بوده و سقف آن در مقایسه با بخش ورودی، فرورفتگی های کمتر و کم عمق تری دارد. در بخش داخلی غار همینطور چند رد پنجه خرس در امتداد دیواره ها وجود داشت در حالیکه در بخشی که خفاش ها زندگی می کردند خبری از این علایم نبود. دانشمندان با مقایسه سنجش هایی که از هر دو بخش انجام شد، تشخیص دادند وجود خفاش ها سبب شده دیواره های بخش ورودی غار هر هزار سال حدود ۳ تا ۷ میلی متر عقب نشینی کنند. آنها همینطور نتیجه گرفتند ورودی غار به این علت فاقد هرگونه غارنگاره، نقاشی دیواری یا رد پنجه خرس است که خوردگی ناشی از مدفوع خفاش ها این یادگارها را از بین برده است.
فیلیپ اودرا (Philippe Audra) دیگر ژئومورفولوژیستی که در این مطالعه دست داشت، می گوید: هرچه خفاش بیشتر، روند خوردگی شدیدتر خواهد بود.
به گفته محققان، یک نقاشی روی دیواره های غار آزه به صورت متوسط طی ۲۵ سال ناپدید می شود.
لورن بروکسل (Laurent Bruxelles)، از باستان شناسان مرکز تحقیقات علمی فرانسه که در گذشته با این تیم تحقیقاتی همکاری کرده بود، می گوید خوردگی زیستی یکی از ابعاد مهم در درک این است که چرا نقاشی های ماقبل تاریخ بیشتر در غارهایی پیدا می شوند که یا به صورت کامل مهروموم شده بودند و یا هیچوقت جایی برای خفاش ها نداشتند.
وی خاطرنشان کرد: نقاشی ها نخستین چیزهایی هستند که به علت خوردگی زیستی از بین می روند. در هر غاری که خفاش و نقاشی وجود دارد، نقاشی ها ناگزیر ناپدید خواهند شد.
جزئیات بیشتر درباره این مطالعه در مجله Geomorphology انتشار یافته است.
1352
منبع: javanbin.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب